Bàn về vấn đề này, Warren Buffett đã từng nói: “Nếu bạn không thể quản lý được cảm xúc, chắc chắn bạn không thể quản lý được tiền của mình.”
Ừ thì đó có thể là sự khác biệt giữa ‘ông trùm’ đầu tư và chúng ta – những người bình thường. Nhưng bạn đừng lo, quản lý cảm xúc khó nhưng không có nghĩa là không thể. Hãy cùng Remitano tìm hiểu những cách quản lý cảm xúc mà bất cứ nhà đầu tư nào cũng đều phải “thuộc nằm lòng” nhé!
1. Stop Loss – Nguyên tắc tối thượng trong đầu tư
Stop Loss hay cắt lỗ là điều mà không có nhà đầu tư nào muốn cả. Tuy nhiên, nếu không dừng lỗ kịp thời và dứt khoát, khoản đầu tư của bạn sẽ ngày càng trở nên “mất giá”, đồng nghĩa rằng bạn sẽ ngày càng lỗ nhiều hơn.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng chần-chừ của nhà đầu tư trước quyết định dừng lỗ. Có thể kể đến như việc họ quá tự tin vào bản thân, vào thị trường, hay cảm giác không chấp nhận nổi khi số tiền đầu tư của mình cứ vơi đi,…
Một trong những nguyên tắc tối thượng để trở thành nhà đầu tư “cứng” là hãy mạnh dạn, quyết đoán “tạm biệt” những khoảng đầu tư không (hoặc chưa) mang lại hiệu quả. Tất nhiên, điều này sẽ không đúng nếu bạn là nhà đầu tư dài hạn và bạn vẫn còn nhìn thấy tiềm năng của thị trường.
2. Luôn sẵn sàng để “lỗ”
Chúng ta đều biết rằng mỗi quyết định đầu tư đều có ít nhất là 60-70% sự tự tin của nhà đầu tư. Tuy nhiên, thị trường không phải lúc nào cũng thế. Nếu nói dừng lỗ là nguyên tắc quan trọng nhất, thì luôn sẵn sàng để “lỗ” chắc chắn là nguyên tắc quan trọng thứ hai.
Khi đầu tư, chắc hẳn bạn luôn có cảm giác không-thể-tin-nổi nếu khoản đầu tư của mình bị lỗ, hay thậm chí là lỗ nặng. Thế nhưng, đã bước vào cuộc chơi thì chúng ta phải luôn chấp nhận luật chơi của nó. Và “lỗ nặng” không phải là tình huống không-thể-xảy-ra.
Chúng ta không thể làm gì khác hơn trong trường hợp đó, hãy “vững vàng” chấp nhận và bước tiếp. Tuyệt đối đừng nuối tiếc hay cay cú với thị trường, cẩn thận “bẫy” khẳng định giả nhé!
3. Làm chủ lòng tham
Không ai có thể phủ nhận “hiệu ứng” của lòng tham trong đầu tư, hay nói cách khác, nếu bạn không tham, bạn sẽ không thể đầu tư được.
Tuy nhiên, chơi trò chơi của thị trường là một cuộc “cân não” cam go và khốc liệt. Nó yêu cầu bạn phải biết khi nào vào lệnh, khi nào dừng lỗ, lời bao nhiêu, lỗ thế nào, v.v… Vì thế, bạn không thể quá tham, cũng không thể quá “hiền”.
Tất nhiên, không ai trong chúng ta có thể biết bao nhiêu là “đủ”, lời bao nhiêu là “hợp lý”. Do đó, bạn cần phải có mục tiêu đầu tư cho riêng mình, chúng ta chỉ đầu tư đến khi đạt được mục tiêu, như thế đã là may mắn lắm rồi!
4. Đừng để tâm lý đám đông ‘dắt mũi’ bạn
Chúng ta luôn có suy nghĩ là “chết chùm” thì không gì phải sợ. Vì thế, tâm lý “mọi người nói sao mình làm vậy”, “các bác ‘ăn’ 10 thì mình ‘ăn’ 2, 3” vẫn luôn hiện hữu trong thị trường. Thế nhưng, đám đông có phải lúc nào cũng đúng?
Bàn đến vấn đề này, chúng ta lại dễ dàng liên tưởng đến khái niệm FOMO (Fear Of Missing Out), có thể hiểu là sự kết hợp giữa lòng tham và đầu tư mù quáng. Đây là chiêu thức mà các cá mập thường dùng để “xử lý” các con cá nhỏ. Họ có thể đưa ra những thông tin cực kỳ tích cực để thuyết phục các nhà đầu tư “đổ tiền” vào đấy, và sau đó là thâu tóm thị trường.
Xem thêm: Cá mập trong thị trường tiền ảo: Cuộc đi săn bắt đầu
Thông thường, những nhà đầu tư “cứng” sẽ không đầu tư vào những dự án “hot” hay được đầu tư quá nhiều. Tuy nhiên, đó lại là sai lầm phổ biến của những nhà đầu tư mới.
5. Kiên nhẫn, Cẩn trọng, và Quyết đoán
Và, lời khuyên “Kiên nhẫn, Cẩn trọng, và Quyết đoán” không bao giờ là thừa. Thị trường là một bài toán khó, yêu cầu nhà đầu tư phải có một cái đầu “lạnh” để ứng phó.
Thứ nhất, nhà đầu tư phải kiên nhẫn và tin tưởng quyết định của mình. Thị trường không bao giờ chỉ đi theo xu hướng, mà luôn biến động. Vì thế, khi giá không đi theo mong muốn của mình, chúng ta cần phải bình tĩnh phán đoán xem biến động do thị trường hay do xu hướng thay đổi, và đợi thời cơ thích hợp để hành động.
Thứ hai, nhà đầu tư cần phải cẩn trọng xem liệu những tin tức của thị trường có gây ra phản ứng nào bất lợi cho mình hay không. Tâm lý chủ quan hay quá tin tưởng vào quyết định của mình cũng có thể làm cho nhà đầu tư phải “điêu đứng”.
Và cuối cùng là phải quyết đoán. Dừng lỗ hay chốt lời đều là những lựa chọn khó khăn đối với nhà đầu tư, nhưng đó lại là những điều quan trọng nhất. Hãy quyết đoán khi đạt mục tiêu!
Đầu tư hay kiểm soát cảm xúc không phải là một trải nghiệm dễ dàng gì. Tuy nhiên, đó lại là một trong những yếu tố tạo nên thành công của một nhà đầu tư. Thông thường, chúng ta hay bị cảm xúc dẫn dắt và dẫn đến những sai lầm không đáng có.
Nếu bạn không có thật nhiều tiền để trở thành cá mập nhằm thâu tóm thị trường, thì hãy học cách quản lý cảm xúc thật tốt để bảo vệ những đồng tiền mồ-hôi-nước-mắt mà mình đã khó khăn để tạo ra. Hơn nữa, hãy đọc thêm sách để trau dồi kỹ năng và kinh nghiệm để ngày càng tự tin vào dự đoán của mình.
Mọi người đã có những trải nghiệm cảm xúc đáng nhớ nào trong đầu tư chưa? Hãy chia sẻ thêm cho mọi người cách bình luận ở phía bên dưới nhé!
Theo Remitano